16 lipca 2025

Na czym polega reakcja zapalna po spożyciu glutenu.

Reakcja zapalna po spożyciu glutenu występuje głównie u osób z celiakią, nieceliakalną nadwrażliwością na gluten lub alergią na pszenicę. Skoncentrujmy się na mechanizmach tej reakcji w przypadku celiakii — bo to najdokładniej poznany proces zapalny związany z glutenem.

🔬 Mechanizm reakcji zapalnej po spożyciu glutenu w celiakii

Spożycie glutenu
- Gluten to białko występujące w pszenicy, życie i jęczmieniu. Najbardziej problematycznym składnikiem glutenu jest gliadyna.
Niestrawione fragmenty gliadyny
- U większości ludzi są nieszkodliwe, ale u osób z celiakią przenikają przez nabłonek jelita do warstwy podśluzówkowej.
Modyfikacja przez enzym (tTG – transglutaminaza tkankowa)
- Gliadyna jest deamidowana (zmieniana chemicznie), co sprawia, że staje się bardziej immunogenna – silniej aktywuje układ odpornościowy.
Aktywacja układu odpornościowego
- U osób z genami HLA-DQ2 lub HLA-DQ8 komórki prezentujące antygen pokazują zmodyfikowaną gliadynę limfocytom T.
- Limfocyty T (CD4+) inicjują reakcję zapalną, wydzielając cytokiny (np. interferon gamma), co prowadzi do uszkodzenia kosmków jelitowych.
Przewlekły stan zapalny
- Prowadzi do zaników kosmków jelitowych, upośledzonego wchłaniania składników odżywczych, objawów żołądkowo-jelitowych (np. bólu brzucha, biegunek) i ogólnoustrojowych (np. anemia, osłabienie).

🧪 U osób z nieceliakalną nadwrażliwością na gluten:

Nie występuje typowa odpowiedź immunologiczna jak w celiakii.
Jednak po spożyciu glutenu dochodzi do aktywacji wrodzonego układu odpornościowego i lekkiego stanu zapalnego, objawiającego się bólami brzucha, wzdęciami, zmęczeniem itp.

🔍 Alergia na pszenicę:

W tym przypadku to klasyczna reakcja alergiczna IgE-zależna.
Objawy pojawiają się szybko (np. wysypka, duszność, obrzęk, anafilaksja) i są skutkiem nadmiernej reakcji organizmu na białka pszenicy, w tym gluten.

Powrót do artykułu na temat: